Skazanie oskarżonego na utratę wolności i pobyt w więzieniu nie zawsze musi się kończyć natychmiastowym umieszczeniu w zakładzie karnym. W szczególnych przypadkach sąd może, a nawet musi odroczyć nakaz wykonania kary. Kiedy można to zrobić i jakie obowiązki ma skazany w takiej sytuacji?
Kiedy sąd może, a kiedy musi odroczyć wykonanie kary?
Sąd ma obowiązek przesunąć termin wykonywania kary więzienia w sytuacji, kiedy pobyt skazanego w zakładzie karnym może pogorszyć stan zdrowia więźnia. Dotyczy to sytuacji, kiedy np. skazany jest chory psychicznie bądź choruje na inną chorobę, która będzie postępować w przypadku pobytu w więzieniu albo nawet może być zagrożeniem życia. Aby stwierdzić taką okoliczność, konieczna jest opinia biegłego. Kiedy dane przesłanki zostaną spełnione, więzień trafia do zakładu dopiero wtedy, kiedy jego stan zdrowia na to pozwoli.
Sytuacja jest nieco bardziej złożona w przypadku, kiedy sąd może, lecz nie musi wydawać takiej zgody. Istnieją dwie główne ku temu przesłanki:
- Spowodowanie zbyt dotkliwych skutków dla skazanego, a także wobec jego rodziny z powodu przebywania skazanego w więzieniu.
- Przekroczenie dopuszczalnej liczby osób przebywających w zakładach karnych bądź aresztach w kraju.
Pierwsza sytuacja przewiduje przypadki, gdzie skazany jest jedynym żywicielem rodziny, nastąpi brak możliwości kontynuacji edukacji bądź wykonania pilnych prac rolnych. Wtedy prawo karne w Polsce przewiduje okres odroczenia 12 miesięcy. Jednak w przypadku kiedy skazany jest jedynym opiekunem małoletniego, bądź oskarżona jest kobieta w ciąży, wówczas odracza się termin rozpoczęcia wykonywana kary więzienia na 3 lata.
Druga sytuacja przewiduje okres oczekiwania na pobyt w więzieniu przez 1 rok, jednak nie każdy pomimo złych warunków w więzieniu może z tego skorzystać. Wyjątkami są:
- recydywiści,
- skazani za przestępstwa z zastosowaniem przemocy albo groźby jej użycia,
- skazani za terroryzm, udział w zorganizowanej grupie przestępczej bądź za czyn zabroniony, z którego skazany czerpał korzyści majątkowe,
- skazani za czyny związane z zaburzeniami preferencji seksualnych (kazirodztwo, gwałt, pedofilia).
Istnieje możliwość kilkukrotnego odroczenia kary, lecz łącznie nie może ona przekraczać wyżej wskazanych okresów. Okres odroczenia rozpoczyna się od dnia wydania pierwszego postanowienia.
Jakie istnieją ograniczenia związane z odroczeniem wykonania kary?
To, że skazany nie odbywa kary, wcale nie oznacza, że nie ma względem sądu żadnych obowiązków. Sąd może nakazać skazanemu poddanie się odpowiedniemu leczeniu albo rehabilitacji, jeżeli choroba fizyczna uniemożliwia pobyt w zakładzie karnym. Poza tym sąd może również zobligować przyszłego więźnia do wzięcia udziału w terapii, leczeniu psychiatrycznym bądź sesjach korekcyjno-edukacyjnych. Oprócz tego skazany może zostać zmuszony do znalezienia pracy zarobkowej bądź regularnego stawiennictwa na komisariacie policji. Przez cały czas odroczenia kary sąd może kontrolować skazanego, czy ten wywiązuje się z nałożonych na niego obowiązków.
Odroczona kara może zostać w każdej chwili odwołana, zwłaszcza gdy przyczyna odroczenia przestaje istnieć bądź skazany nieprawidłowo korzysta z odroczenia. Istnieje również możliwość cofnięcia pozwolenia, gdy wpłynie stosowne zażalenie.
Odroczenie wykonania kary może zatem nastąpić w sytuacji, kiedy pobyt w więzieniu znacznie pogarsza zdrowie, a nawet zagraża życiu skazanego. Oprócz tego można skorzystać z tego rozwiązania wtedy, gdy sytuacja bliskich więźnia stanie się bardzo trudna (np. kiedy skazany jest jedynym opiekunem małoletnich bądź żywicielem rodziny).
Chcesz ubiegać się o odroczenie wykonania kary? Przygotuj odpowiednie dokumenty z pomocą naszych adwokatów ze Szczecina