Ubezwłasnowolnienie osoby starszej może wydawać się decyzją okrutną, jednak często jest niezbędne. Pozbawienie zdolności do czynności prawnej to czasem jedyny sposób na zadbanie o jej dobrobyt. Ubezwłasnowolnienie osoby starszej to skomplikowany i często trudny emocjonalnie proces, dla wszystkich zaangażowanych. Kiedy można wystąpić o ubezwłasnowolnienie, kto może to zrobić i jak napisać wniosek? Z tego artykułu dowiesz się również, jakich kosztów związanych z czynnościami prawnymi należy się spodziewać.
Na czym polega ubezwłasnowolnienie osoby starszej?
Całościowe lub częściowe ubezwłasnowolnienie osoby starszej najczęściej wiąże się z pogarszającym się stanem zdrowia psychicznego tej osoby. W takim przypadku, na drodze postępowania sądowego, seniora można pozbawić zdolności do podejmowania czynności prawnej, którą w ograniczonym stopniu każdy z nas posiada od 13. roku życia.
Ma to na celu zapewnienie dbałości o interes osoby starszej i jej rodziny, kiedy ona sama nie jest w stanie podejmować bezpiecznych i racjonalnych decyzji. Osoba ubezwłasnowolniona przestaje mieć możliwość zawierania umów, rozporządzania swoimi finansami i samodzielnego podejmowania wszelkich decyzji koniecznych w bieżącym funkcjonowaniu. Proces ten musi mieć na celu przede wszystkim zadbanie o dobro osoby, której dotyczy, co wymaga między innego wybrania dla niej odpowiedniego opiekuna.
Kiedy można wystąpić o ubezwłasnowolnienie osoby starszej?
Na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego, ubezwłasnowolnić można osobę:
- która skończyła 13 lat;
- nie jest w stanie kierować swoim zachowaniem (ze względu na: chorobę psychiczną, niedorozwój umysłowy inne zaburzenia psychiczne, alkoholizm lub narkomanię).
W przypadku osób starszych ubezwłasnowolnienie zazwyczaj jest konieczne ze względu na chorobę Alzheimera albo demencję starczą.
O ubezwłasnowolnienie osoby starszej chorej na Alzheimera lub inną chorobę uniemożliwiającą jej samodzielne podejmowanie decyzji, może wystąpić:
- małżonek;
- krewny w linii prostej (rodzeństwo, dzieci, wnuki);
- przedstawiciel ustawowy;
- Prokurator Okręgowy.
Wniosek taki powinien być skierowany do sądu okręgowego i zawierać dokładne dane zarówno wnioskodawcy, jak i osoby, której ten wniosek dotyczy.
Przykładowy wniosek o ubezwłasnowolnienie osoby starszej wygląda w ten sposób:
„Wnoszę o ubezwłasnowolnienie całkowite/częściowe……………….. ( imię i nazwisko osoby, której dotyczy wniosek), urodzonej……………….. (data i miejsce urodzenia) i przybywającej……………….. (miejsce zamieszkania lub nazwa placówki) z powodu…………………………………………… (uzasadnienie)”.
Bardzo ważnym elementem wniosku jest jego uzasadnienie – musi udowadniać, że ubezwłasnowolnienie zadziała na korzyść osoby, której dotyczy, a złożenie go lekkomyślnie lub w złej wierze jest zakazane pod karą grzywny. W uzasadnieniu należy umieścić:
- stopień pokrewieństwa wnioskodawcy i uczestnika;
- przebieg i czas trwania choroby uczestnika;
- jak uczestnik radzi sobie w życiu codziennym (np. czy ma problemy z poruszaniem się);
- czy uczestnik jest w stanie osobiście stawić się w sądzie.
Jak przebiega ubezwłasnowolnienie osoby starszej?
Wiemy już, jak wygląda ubezwłasnowolnienie osoby starszej. Ile trwa taki proces? To kolejne pytanie, które warto sobie zadać, aby mieć świadomość tego, co nas czeka. Należy pamiętać, że jest to skomplikowany proces prawny, który będzie trwał przynajmniej kilka tygodni, przy założeniu, że w jego trakcie nie wystąpią żadne komplikacje. Cały proces warto przeprowadzić we współpracy z kancelarią adwokacką ze Szczecina, w której pomoc prawną uzyskać może każdy potrzebujący.
Nie można zapomnieć, że ubezwłasnowolnienie wiąże się z bardzo poważnymi konsekwencjami dla osoby, której ten proces dotyczy. Pozbawia on jej możliwości podejmowania ważnych decyzji o swoim własnym życiu. Jeśli pojawią się więc jakieś komplikacje czy sprzeciw ze strony rodziny, proces o ubezwłasnowolnienie może się ciągnąć latami. Jakie są koszty związane z procesem ubezwłasnowolnienia osoby starszej? Sama opłata sądowa to 100 złotych, ponadto należy doliczyć około 400 złotych na biegłych, a także wynagrodzenie za pomoc prawnika.