Konstruując umowę, strony mogą ustalić określone warunki, które będą mieć moc prawną w momencie podpisania. Jest to ważne w szczególności, gdy kupujący lub sprzedający mają świadomość, że wypełnienie zapisów nie będzie zależne jedynie od ich woli. W takiej sytuacji pomocne będzie zastosowanie odpowiednich klauzul.
Kiedy klauzule uzupełniające działają na korzyść stron zawierających umowę?
Klauzule uzupełniające zazwyczaj zawarte są w zasadniczym tekście umowy albo mogą wynikać z ogólnych jej warunków lub wymogów dostawy, która będzie stanowić integralną część treści, jeśli zostały zaakceptowane przez obie strony. Umieszczenie odpowiednich zapisów w kontrakcie zależy od decyzji stron. Tylko w konkretnych przypadkach przepisy prawa narzucają obowiązek ich umieszczania.
Klauzule uzupełniające to niejedyne rodzaje warunków do umowy – istnieją także klauzule podstawowe, spotykane w różnych rodzajach umów. Opisaliśmy je na blogu w tekście Klauzule podstawowe w umowie handlowej – zapraszamy do lektury!
W praktyce takie postanowienia najczęściej są zaczerpnięte z repozytoriów gotowych klauzul albo z wcześniej zawieranych kontraktów. Strony niejednokrotnie nie poświęcają im należytej uwagi. Konsekwencją takiego zachowania mogą być mniejsze lub większe problemy np. niezgodność terminologii zastosowanej w umowie. W skrajnych przypadkach może dojść do zatarcia rzeczywistej intencji stron.
Brak zastosowania klauzul uzupełniających nie czyni kontraktu nieważnym, ale dzięki nim można uniknąć luk oraz wielu wątpliwości związanych z rzeczywistą wolą stron. Użycie odpowiednich zapisów zdecydowanie przyczyni się do uniknięcia niepotrzebnej straty czasu poświęconego na rozstrzyganie sporów przed sądem. Dodatkowo wprowadzenie stosownych klauzul do umów niweluje ryzyko niekorzystnych sytuacji.
Zasięgnij porady naszego prawnika w kwestii klauzul uzupełniających
Klauzule uzupełniające – jak się dzielą i czego dotyczą?
Klauzule uzupełniające można podzielić na:
- Siła wyższa – określa nieprzewidziane lub niezawinione przez żadną ze stron sytuacje, które uniemożliwiają wywiązanie się z kontraktu. Dodatkowo zwalnia z odpowiedzialności niewywiązania się z warunków umowy jedną ze stron. Odnosi się do zdarzeń, których nie da się przewidzieć w momencie podpisania dokumentów np. pożar, powódź, strajk, trzęsienie ziemi itp. W przypadku wystąpienia tego typu zdarzeń, a w konsekwencji niemożność wykonania warunków kontraktu, strona nie ponosi żadnych konsekwencji.
- Poufność informacji – zobowiązuje ona obie strony do zachowania tajemnicy umowy oraz wszelkich pozyskanych informacji w ramach współpracy. Stanowi również zabezpieczenie tajemnic przedsiębiorstwa.
- Rozstrzyganie sporów – strony wspólnie określają sąd, który w razie zaistniałego sporu będzie go rozstrzygać. Dodatkowo umieszcza się tutaj prawo właściwe, wg którego będą rozstrzygane dane kwestie. Ten zapis jest pomocny w sytuacji, kiedy umowa jest zawierana z kimś spoza granicy.
- Arbitraż – ta klauzula zobowiązuje strony do pisemnej zgody na rozstrzygnięcie ewentualnych sporów przed sądem arbitrażowym. Określa ona siedzibę instytucji oraz tryb, w jakim zostanie powołany sąd. Stanowi gwarancję polubownego rozwiązania konfliktu.
- Język umowy – dotyczy języka, w którym został spisany dokument. Ta klauzula jest istotna w transakcjach międzynarodowych. Język umowy powinien być językiem sądu danego kraju.
- Kary umowne – ta klauzula odnosi się do niewywiązania się z zobowiązań wynikających z umowy. Zastrzega również, jakie są konsekwencje za niedotrzymanie warunków kontraktu. W tym miejscu warto również uwzględnić kary za niedochowanie poufności informacji, czy prowadzenia działalności konkurencyjnej.
- Działalność konkurencyjna – jej zadaniem jest ochrona przed nieuczciwym działaniem. Ogranicza lub zakazuje prowadzenia działalności konkurencyjnej.
- Reklamacja – dotyczy zagadnień związanych z reklamacją. Tutaj należy uwzględnić ewentualny termin wnoszenia reklamacji, zdarzeń uprawniających do składania roszczenia, a także niezbędnych dokumentów dla jej uzasadnienia. Istotne jest również określenie czasu, w jakim należy rozpatrzyć reklamację.
- Ważność umowy – zawiera informację, kiedy lub w jakich okolicznościach umowa wchodzi w życie. To jasna deklaracja, od kiedy obie strony stają się związane i mają obowiązek wykonać zapisy kontraktu.
Zawieranie umów w obrocie gospodarczym np. pomiędzy kontrahentami funkcjonuje od dawna i jest bardzo rozbudowane. Znacząco przyczyniła się do tego m.in. znajomość prawa, możliwość łatwiejszego dochodzenia roszczeń, czy dbałość o tajemnicę firmy. Istotne jest, aby w trakcie konstruowania zapisów poświęcić im należytą uwagę, co z pewnością zrobią nasi adwokaci ze Szczecina. Zniweluje to ryzyko wystąpienia nieprzyjemnych zdarzeń i zapobiegnie sytuacji, w której kontrakt nie będzie stanowił wiernego odzwierciedlenia ustaleń realizowanych w toku negocjacji. Zamieszczenie odpowiednich klauzul w umowach zabezpieczy interesy obu stron.