Zadatek lub zaliczka są najczęściej stosowane w umowach przedwstępnych. Stanowią swego rodzaju formę zabezpieczenia transakcji.
Dla wielu osób te dwa zwroty mogą oznaczać to samo, jednak ich użycie w kontrakcie niesie za sobą inne konsekwencje. Czym jest zaliczka, a co dokładnie oznacza zadatek? Która opcja będzie korzystniejsza podczas sporządzania umów?
Co to jest zaliczka?
Zaliczka jest to forma pieniężna wpłacana przez klienta na poczet zakupu towaru lub wykonania danej usługi. Nie jest ona uregulowana prawnie. W sytuacji, gdy umowa zostanie zrealizowana, zaliczka stanowi składową pełnej kwoty należności. W przypadku, kiedy transakcja nie została dokonana, podlega ona zwrotowi w wartości sumy wpłaconej.
Co to jest zadatek?
Zadatek jest to świadczenie, mające formę pieniężną lub rzeczową, wnoszony podczas zawarcia umowy. Jego celem jest zabezpieczenie przed niewykonaniem zapisów kontraktu. Zadatek jest uregulowany prawnie na podstawie art. 394 Kodeksu Cywilnego. Według zapisów ustawy, w przypadku niewykonania zobowiązań przez osobę wpłacającą, zadatek nie jest zwracany. W sytuacji, kiedy umowa nie została zrealizowana z winy drugiej strony, to wpłacający ma prawo zażądać zwrotu sumy dwukrotnie wyższej. Kwota zadatku wliczana jest na poczet kwoty zakupu.
Jakie są najważniejsze różnice pomiędzy zadatkiem a zaliczką i czy podlegają one zwrotowi?
Główna różnica pomiędzy zadatkiem a zaliczką odnosi się do tego, która z nich jest zwracana i w jakiej wysokości. W sytuacji, kiedy została podpisana umowa, ale z jakiegoś powodu kupujący wycofuje się z niej, wówczas zadatek nie podlega zwrotowi, natomiast zaliczka zostaje zwrócona. Z kolei, jeśli to sprzedający odstępuje od kontraktu, a postanowienia nie są realizowane z jego winy, wtedy kupujący ma prawo żądać zwrotu zadatku w sumie dwukrotnej kwoty. Jeśli chodzi o zaliczkę, to sprzedający musi ją zwrócić w tej samej wysokości, w której została wpłacona. Co więcej, jeśli umowa zostanie rozwiązana z przyczyn niezależnych od obydwu stron, wówczas zaliczka, jak i zadatek zostają zwrócone kupującemu, w tej wysokości, w jakiej została wpłacona.
Co powinno być umieszczone we wzorze umowy o zadatek/zaliczkę?
Pierwszym etapem transakcji najczęściej jest umowa przedwstępna. Stanowi ona zabezpieczenie na dalszej drodze współpracy. Obie strony podpisując taki dokument, zobowiązują się do określonych czynności. Kupujący obliguje się do nabycia, a sprzedający zapewnia zbyt nabywcy przedmiotu zawartej umowy.
Umowa przedwstępna powinna zawierać:
- datę i miejsce zawarcia umowy;
- strony umowy;
- przedmiot sprzedaży;
- cena sprzedaży;
- termin zawarcia umowy;
- wysokość zadatku lub zaliczki – zadatek zabezpiecza wykonanie umowy, z kolei zaliczka stanowi część wpłaconej ceny przedmiotu sprzedaży;
- podpis obu stron.
W naszej kancelarii specjalizujemy się w obsłudze prawnej firm ze Szczecina – dlatego jeśli potrzebujesz pomocy w dopełnieniu tego typu formalności, zgłoś się do nas.
Czy wymagane jest potwierdzenie przyjęcia?
Prawidłowo skonstruowana umowa zawierająca sformułowanie „zaliczka” / „zadatek” wraz z jej wysokością i podpisami obu stron, już stanowi formę zabezpieczenia. W przypadku sporu, który zakończy się na drodze postępowania sądowego, taki dokument będzie stanowił dowód dla sędziego. Jednak wpłacając zaliczkę lub zadatek na poczet przyszłego zakupu, warto sporządzić odrębny dokument (pokwitowanie przyjęcia) potwierdzający dokonaną wpłatę. Takie postępowanie jest wskazane w szczególności, kiedy wpłacana suma jest w formie gotówkowej.
Kiedy najczęściej stosowane są zadatek i zaliczka?
To, czy zastosowana zostanie zaliczka, czy zadatek w głównej mierze zależy od przedmiotu umowy. Zaliczka nie daje gwarancji sfinalizowania transakcji, ponieważ zarówno jedna, jak i druga strona mogą odstąpić od umowy, nie ponosząc przy tym konsekwencji. Jest ona wpłacana najczęściej jako forma rezerwacji usługi lub towaru.
Z kolei zadatek chroni obie strony i zabezpiecza warunki umowy. W przypadku niedopełnienia zapisów kontraktu możliwe jest ubieganie się o zwrot podwójnej wysokości wpłaconych pieniędzy. Jeśli to kupujący odstępuje od umowy, wówczas sprzedający zachowuje otrzymany zadatek.
Zarówno zaliczka, jak i zadatek stanowią rodzaj zabezpieczenia transakcji. To, która forma będzie miała lepsze zastosowanie, w dużej mierze zależy od przedmiotu umowy. Zadatek daje większą możliwość zabezpieczenia transakcji, z kolei zaliczka najczęściej służy do pokrycia wydatków, związanych z realizacją postanowień zawartych w kontrakcie.